Door: Riekelt Pasterkamp
Katalin is een veelvoorkomende naam in Hongarije: iedereen kent wel een Kata of een Kati. Rolmodel voor veel (jonge) vrouwen is Katalin Novák. Ze schopte het tot minister voor Familiezaken. Novák was begin oktober eregast bij het vijfde Hungarian National Prayer Breakfast in Boedapest. Ze opende het ontbijt met het uitspreken van een gebed. Ze dankte God voor ‘onze’ families. „Help ons te verstaan dat we door U zijn geschapen.” Ze vergeleek het huidige Europa met de toren van Babel. „Het geloof wordt gezien als iets wat verstorend werkt. Maar laten we vasthouden aan de laatste zin van het Onze Vader: Want van U is het Koninkrijk, en de kracht, en de heerlijkheid, in der eeuwigheid.”
KINDEREN
Katalin Éva Veresné Novák werd op 6 september 1977 geboren in het Hongaarse Szeged. Na haar middelbareschooltijd studeerde ze economie en rechten in Hongarije en in Frankrijk. Behalve haar moedertaal is ze drie talen machtig: Duits, Frans en Engels. Dat laat ze ook merken via haar intensieve gebruik van sociale media. Op Facebook schrijft ze in het Hongaars als het gaat om foto’s met vriendinnen, gastoptreden in een kookprogramma of een zeldzame foto met dochter of hond; op Twitter overheerst een zakelijke toon in het Engels, soms Duits of Frans. Ze maakt stormachtig carrière, maar blijft een ”lady pur sang”. In oktober 2020 werd Novák minister voor Familiezaken in de regering-Orban. Ze zit sinds 2010 in de politiek. Ze is getrouwd en heeft drie kinderen: Ádám (2004), Tamás (2006) en Kata (2008). Haar curriculum vitae meldt nadrukkelijk dat ze van 2004 tot 2010 thuis doorbracht om zich bezig te houden met de opvoeding van de kinderen. „Wij steunen gezinnen in het krijgen van kinderen. Meer kinderen betekent minder belasting betalen.” Moeders met vier of meer kinderen hoeven de rest van hun leven in Hongarije geen inkomstenbelasting meer te betalen.
DAT GELDT DUS NET NIET VOOR UZELF…
„Haha, nee. Maar ik ben er eerst voor mijn echtgenoot en onze kinderen. Daarna komt de politiek.”
GROTE GEZINNEN WAREN VROEGER TRADITIONELER.
„Zeker, maar de wereld is veranderd. Vrijwillige kinderloosheid, een of twee kinderen of het krijgen van kinderen op latere leeftijd is gewoon geworden. De vraag is wel of we dat willen en moeten accepteren.”
IN 2010 LIET UW REGERING IN DE GRONDWET VASTLEGGEN DAT VADER EEN MAN IS EN MOEDER EEN VROUW. WAAROM?
„We zagen toen al signalen dat huwelijk, familie en gezin zwaar onder druk kwamen te staan. En dat is elf jaar later alleen nog maar erger geworden. Europa is als het gaat om families, gezinnen, huwelijk en kinderen in groot gevaar. Het gaat daarbij niet om ons gelijk, maar om het gelijk in het licht van God, in het licht van de eeuwigheid.”
NOG IETS UIT DE GRONDWET: EEN HUWELIJK IS IETS TUSSEN ÉÉN MAN EN ÉÉN VROUW.
„Goed om dat vast te leggen. Terwijl overal in de Europese landen het aantal huwelijken terugloopt, is het in Hongarije de laatste jaren met 25 procent gestegen. En het aantal echtscheidingen loopt terug.”
WAT IS UW DRIJFVEER ALS MINISTER?
„Kiezen voor het leven. Een man en een vrouw mogen in liefde kiezen voor elkaar en ervoor kiezen om leven van God te ontvangen. Gezinnen, kinderen en families zijn de steunpilaren van onze maatschappij.” BABY’S Hongarije telt circa 9,8 miljoen inwoners. De bevolking neemt al vier decennia lang af; in 1980 was het aantal inwoners nog 10,7 miljoen. In getallen uitgedrukt: er worden ieder jaar 30.000 minder baby’s geboren dan het aantal mensen dat overlijdt. Of beter gezegd: werden. Want de Hongaarse regering doet er alles aan om het tij te keren. De overheid steekt 7,25 miljard euro in het ondersteunen van gezinnen. Voor 2022 is 10 miljard gereserveerd, ruim 6 procent van het bruto nationaal product. Behalve belastingmaatregelen zijn er gratis maaltijden en zogenaamde Elizabethkampen voor kinderen in nood, gezinskortingen en de ”babyverwachtingssubsidie” van bijna 30.000 euro die in 2019 is ingevoerd. „Deze dienen allemaal het doel om het zelfvertrouwen van jongeren te vergroten als ze kinderen willen krijgen.” Bang om het familiebeleid uit te dragen is Hongarije niet. De internationale luchthaven van Boedapest hangt vol met banners met de tekst ”Family Friendly Hungary”. Binnen Europa echter ligt het land zwaar onder vuur. Na het aannemen van een wet in de zomer van 2021, waarin is vastgelegd dat kinderen op school niet worden geconfronteerd met onder meer homoseksualiteit en transgender personen, zei premier Rutte dat Hongarije niets meer te zoeken heeft in de Europese Unie. De Hongaarse ambassadeur in Nederland, Andras Kocsis, reageerde hierop bij de christelijke tv-zender Family7. Hij zei dat Europa gestoeld is op joods-christelijke waarden en tradities. „Wij zijn niet veranderd. Europa wel.”
WAARDERING VOOR NOVÁK
De organisatoren van het Hongaarse gebedsontbijt van begin oktober in Boedapest lieten zich inspireren door gebedsontbijten in de Verenigde Staten en Duitsland. Henk Jan van Schothorst van de Christian Council International wil het gebedsontbijt ook naar Nederland halen. Hij bood minister Novák voor Familiezaken een certificaat van waardering aan voor haar werk en het promoten van christelijke waarden in onderwijs en politiek. Van Schothorst zou graag zien dat er in Nederland ook een minister voor Gezin of Familiezaken komt, naar het voorbeeld van Hongarije. „Het is ook voor ons land van groot belang dat dit onderwerp op de agenda blijft.” In het kabinet-Balkenende IV was André Rouvoet (ChristenUnie) van 2007 tot 2010 behalve vicepremier ook minister voor Jeugd en Gezin. Een van zijn speerpunten was het opzetten van Centra voor jeugd en gezin (CJG’s). Hier kunnen ouders, kinderen, jongeren en professionals terecht met allerlei vragen over opvoeden en opgroeien. De centra werden als herkenbaar inlooppunt in elke gemeente opgezet en de gemeenten voeren er de regie over. In 2008 werden de eerste CJG’s gerealiseerd.
Dit interview is eerder verschenen in het familieblad Terdege.